maandag 19 januari 2015

UMAKOTI WHETU

Op 21 april 2013, een dag na onze bruiloft ben ik als Makoti verwelkomd in de familie. Makoti is een ander woord voor afrikaanse bruid. Dit welkom is door middel van een ceremonie die normaal nog achter de bruiloft wordt geplakt maar voor ons was het de volgende dag georganiseerd.

De ceremonie:
Ik kwam aan in mijn trouwjurk in de stoet. De ceremonie vond plaats bij oma in de voortuin in de sloppenwijk waar een mooie blauw met rode kleine circustent was gezet. De straat voor het huis stapte we uit om vervolgens naar het huis toe te lopen.
Nceba en zijn familie (vrouwen en kinderen)  komen mijn familie tegemoet. Dit gaat met veel gejoel en gezang. Wij ontmoeten elkaar in het midden en Nceba begeleid mij omringd met de vrouwen naar de tent. Hier nemen wij plaats aan een tafel die naar het publiek toe gericht is, zo kon ik mijn familie goed in de gaten houden die dit ook allemaal voor het eerst meemaakte. De familie doet hun best alles in het Engels te vertellen maar omdat het niet de moedertaal is wordt er ook veel in Xhosa gesproken. Hoe de ceremonie gaat is makkelijk uit te leggen. Na elk praatje een liedje en na elk liedje een praatje. Iedereen komt aan bod. Eerst wordt er over het huwelijk gesproken, vervolgens over de tradities.
Dan gaan we over naar het officiĆ«le gedeelte. Ik wordt uit de tent begeleid naar oma’s slaapkamer waar ik met hulp van tantes in mijn Makoti kleding wordt geholpen. Een rok met speciaal patroon, een witte bloes. Een handoek (zoals je hem draagt als je uit de douche komt) met daaroverheen een schort, een zwarte hoofddoek en vervolgens een deken over de schouders. Het was lekker warm weer en met veel mensen in de circustent was het niet te harden. ik werd terug gebracht in de tent waar nu het proces van wijze raad begon. Alle papa’s en mama’s gaven mij raad over het gaan en staan van een makoti. Toen was het zover… ik kreeg mijn nieuwe naam (Dat hoort er ook bij. als je in de schoonfamilie komt krijg je als je trouwt een nieuwe naam, waarbij de familie je vervolgens vanaf dan zal noemen) Ik vond het spannend… wat als ik een naam krijg die ik niet uit kan spreken?
Gelukkig viel het mee, Isanelise is mijn naam (Betekenis: God satisfied us) en ik zal bij de naam Isa genoemd worden.  Hier moest ik even aan wennen aangezien in het Xhosa “kom eens hier”in het kort  “Iza” is wat er erg op lijkt dus ik reageerde niet altijd op de juiste momenten.

Papa wilde nog wat zeggen… toen hij namelijk eerst hoorde dat ik een andere naam zou krijgen klonk dat helemaal niet zo goed in de oren. Waarom dan? Wij hebben haar een mooie naam bij de geboorte gegeven waar we erg blij mee zijn, maar nu hij de familie heeft gehoord en ziet hoeveel ze van me houden en hoe ze me verwelkomen had hij er vrede mee. Ik had het even benauwd maar ncebas familie nam het goed op : )

Wat zo bijzonder was is dat mijn familie hierbij kon zijn en een beetje van de Xhosa cultuur heeft kunnen proeven. En natuurlijk dat mijn familie en ncebas familie samen even hebben op kunnen trekken en een beetje van elkaar hebben kunnen zien.

Mijn familie heeft de langste ceremonie waar ze ooit bij aanwezig zijn geweest goed doorstaan en we sluiten het af met een lekkere maaltijd, door de andere makoti’s van de familie gekookt!

Officieel blijft de makoti bij de schoonmoeder om daar voor een bepaalde tijd te blijven en het huishouden te doen, hier leert ze de fijne kneepjes van het makoti zijn. Hoe je schoonmaakt, kookt en andere bedient. Dit gaat namelijk op een hele specifieke manier en dat moet goed geleerd worden. dit kan 3 weken zijn maar ook 6 maanden, dat hangt af van de schoonmoeder, die beslist wanneer de makoti er klaar voor is. Gedurende deze tijd draagt ze de traditionele kleding waar ze ook gaat zodat iedereen haar kan herkennen als een makoti.

Omdat mijn familie ons mee op reis heeft genomen heeft nceba aan oma gevraagd of ik toestemming mocht hebben om niet achter te blijven maar met mijn familie mee te reizen, oma heeft dit toegezegd, ik heb dus niet voor een bepaalde tijd bij oma gewoond maar langzaam maar zeker worden mij de Xhosa manieren aangeleerd. Waar ik nog zeker wel meer over zal vertellen…